MISTRZ TAŃCA Warsztaty dla Instruktorów Tańca Ludowego, Edycja I/2024

Program MISTRZ TAŃCA ma na celu rozwój warsztatu metodycznego i wykonawczego uczestników, a także zainspirowanie do twórczych poszukiwań w kontekście aktualnych koncepcji w pedagogice tańca, edukacji kulturalnej oraz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Istotna jest także integracja i sieciowanie kadr zespołów folklorystycznych, umożliwienie wymiany doświadczeń oraz wyrównanie szans w dostępie do form podnoszenia kwalifikacji w zawodzie instruktora i choreografa tańca ludowego lub polskich tańców narodowych. Szkolenie dla Instruktorów Tańca Ludowego odpowiada na wybrane potrzeby środowiska instruktorów zespołów folklorystycznych w zakresie rozwoju i aktualizacji ich kwalifikacji i kompetencji zawodowych, jakie zostały wyartykułowane w zgłoszeniach do “Ogólnopolskiej Bazy Zespołów Folklorystycznych” tworzonej od tego roku przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca – mówi Aleksandra Dziurosz, zastępca dyrektora NIMiT.

Krakowiak – od formy regionalnej do narodowej   

Do udziału w warsztatach zapraszamy osoby zajmujące się tańcem ludowym / tradycyjnym, prowadzące własne warsztaty, zespoły taneczne, współpracujące z różnymi grupami tanecznymi w roli pedagoga tańca lub choreografa. Chcemy zainspirować doświadczonych i początkujących liderów zespołów folklorystycznych do twórczego podejścia do dziedzictwa tanecznego, a także przyczynić się do promocji lokalnych kultur i różnorodności regionalnej oraz etnicznej Polski przez pryzmat tradycji tanecznych.   

W programie znajdą się zarówno zajęcia taneczne, jak i teoretyczne. Proponujemy uczestnikom warsztaty tańców Krakowiaków Zachodnich, a więc grupy etnograficznej zamieszkującej najbliższe okolice Krakowa i wsie z zachodniej części dawnej ziemi krakowskiej, żyjącej po obu stronach Wisły i jej dopływów.  Sięgniemy zatem do źródeł krakowskiego folkloru i tańca, który na przestrzeni wieków stał się jednym z tańców narodowych, przybierając różne odsłony sceniczne i pozasceniczne.  Wykłady natomiast będą dotyczyć: strojów oraz tradycji Krakowiaków Zachodnich, historii oraz ewolucji krakowiaka, a także współczesnych praktyk ochrony dziedzictwa tanecznego w kontekście konwencji UNESCO.  Zaproszeni przez nas wykładowcy i prowadzący to wybitni specjaliści w swoich dziedzinach: dr hab. Tomasz Nowak, dr Joanna Dziadowiec-Greganić, Anna Palczewska-Gryszun, Patryk Rutkowski oraz Marek Harbaczewski.  

Nabór na warsztaty potrwa do 30 kwietnia do godziny 23:59:59, a zgłoszenia przyjmowane są wyłącznie drogą elektroniczną poprzez formularz (dostępny poniżej).  Udział w szkoleniu jest bezpłatny, NIMiT  zapewnia uczestnikom posiłki oraz noclegi. Osoby zakwalifikowane do udziału w szkoleniu zostaną o tym poinformowane do 20 maja.  Szczegółowe warunki naboru oraz udziału opisane są w regulaminie.    

Ogólne informacje organizacyjne:  

Termin szkolenia: 9-11 czerwca 2024 r. (niedziela – wtorek) 

Miejsce: Centrum Aktywnego Wypoczynku „Borek” | Borek, pow. Bochnia, woj. małopolskie 

Prowadzący zaproszeni przez NIMiT 

Krakowiak – taniec (mało)polski? 
zajęcia / wykład 

dr hab. Tomasz Nowak – doktor habilitowany nauk o sztuce. Absolwent studiów muzykologicznych (1997), doktoranckich (2003), podyplomowych studiów teorii tańca (2005) i menedżerskich (2006). Od 1999 roku jest instruktorem tańca. Warsztat choreologiczny doskonalił w latach 2004-2005 w Instytucie Choreologii w Poznaniu. Od 1997 r. wykłada w Instytucie Muzykologii (obecnie adiunkt i kierownik Katedry Muzykologii Systematycznej i Kulturowej). Gościnnie wykłada także w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina na kierunku Taniec. Autor lub redaktor pięciu książek oraz ponad osiemdziesięciu artykułów naukowych z zakresu tradycyjnej muzyki i tańca oraz historii tańca w Polsce (m.in. Taniec narodowy w polskim kanonie kultury. Źródła, geneza, przemiany, Warszawa 2016; Tradycyjna kultura taneczna Wileńszczyzny do 1939 roku, Straduny 2014). Laureat Nagrody „CLIO” (2006, 2017), Nagrody im. ks. prof. Hieronima Feichta (2007) i Nagrody za najlepszą pracę pisemną z zakresu historii muzyki polskiej (2016). 

Krakowiak – taniec narodowy
warsztaty choreotechniczne 

Anna Palczewska-Gryszun – absolwentka Wydziału Tańca Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w zakresie krytyki i teorii tańca, Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego – Historia Sztuki. Ukończyła specjalizację tańce ludowe kursu kwalifikacyjnego – dyplom 2001 wydany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. JEST certyfikowanym sędzią Tańców Polskich Polskiej Sekcji CIOFF® ORAZ członkinią Komisji ds. Tańców Polskich Stowarzyszenia Polska Sekcja CIOFF® (Międzynarodowa Rada Stowarzyszeń Folklorystycznych Festiwali i Sztuki Ludowej), a także Komisarzem na Region Małopolski Komisji Tańców Polskich PS CIOFF.  

Od lutego 2014 r. jest kierownikiem sekcji baletu i choreografem w Zespole Pieśni i Tańca Uniwersytetu Jagiellońskiego „Słowianki”. Od 2005 roku kształci pary, które zajmują czołowe lokaty w ogólnopolskich turniejach i konkursach tańca polskiego w formie towarzyskiej. Karo mazurowe jej autorstwa w wykonaniu Słowianek wielokrotnie zdobywało I miejsce na ogólnopolskich turniejach tańców polskich, dwukrotnie otrzymując Puchar Prezydenta RP. Od września 2014 jest również pedagogiem w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Krakowie, gdzie prowadzi zajęcia z tańców narodowych, ludowych i salonowych.
 
Za swoją pracę Anna Gryszun wyróżniona została: Medalem Komisji Edukacji Narodowej „Za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania” (2011 r.) Ministra Edukacji, Odznaką „Honoris Gratia” (2018 r.) Prezydenta Miasta Krakowa, Odznaką honorową „Zasłużony dla kultury polskiej” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Sportu (2021 r.) 

Krakowiacy – grupa etnograficzna oraz bogactwo stroju krakowskiego
wykład i warsztaty 

Patryk Rutkowski – etnolog, choreograf, pedagog, specjalista ds. kultury ludowej i badań terenowych. Zainteresowanie do folkloru wyniósł z rodzinnego domu. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego (geografia oraz etnologia i antropologia kulturowa) oraz Dwuletniego Studium Tańca – specjalizacja Taniec Ludowy organizowanego przez Nowohuckie Centrum Kultury. Wykładowca Kursów dla Instruktorów Tańca Ludowego, szkoleń i warsztatów. Absolwent Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego. Ekspert Polskiej Sekcji CIOFF, wiceprzewodniczący Komisji Kultury Tradycyjnej CIOFF, członek PTL oddział KRAKÓW. Odznaczony Srebrnym Sadeckim Jabłkiem, Medalem Województwa Małopolskiego „Polonia Minor” oraz odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, Srebrnym Sercem Lachowskim.  W 2022 roku wyróżniony w ramach Nagrody Województwa Małopolskiego im. Romana Reinfussa za wybitne i szczególne osiągnięcia w dziedzinie zachowania lokalnej tożsamości kulturowej w Małopolsce. Pracuje w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu na stanowisku specjalisty ds. kultury ludowej i badań terenowych. Jest także właścicielem firmy Szafa ETNOgrafa zajmującej się rekonstrukcją strojów ludowych.   

Od 2009 roku choreograf Zespołu Regionalnego Mali Mystkowianie, a od 2014 roku kierownik artystyczny Zespołu Regionalnego Mystkowianie. Ostatnie 9 lat pracy zawodowej poświęcił na odtworzeniu mystkowskiego folkloru. Na podstawie wywiadów z najstarszymi mieszkańcami wsi oraz starych fotografii udało się w całości zrekonstruować zapomniane (wręcz unikatowe) tańce, zabawy, śpiewy oraz stroje. Dodatkowo w ciągu swojej działalności dokonał rekonstrukcji tańców z okolic Alwerni wraz ze strojem ludowym, odtworzył strój ludowy z okolic Biskupic oraz Dobczyc.  

Jak chronić dziedzictwo taneczne? Co jest ważniejsze – funkcja czy forma?
wykład / dyskusja 

dr Joanna Dziadowiec-Greganić –  doktor nauk humanistycznych w zakresie etnologii (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wydział Historyczny UJ), magister kulturoznawstwa międzynarodowego (Instytut Studiów Międzykulturowych, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ). Specjalistka w Europa Nostra Heritage Hub for Central and Eastern Europe in Kraków, koordynatorka Krakowskiego Forum Dziedzictwa, rzeczniczka prasowa Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, ekspertka ds. dziedzictwa i międzykulturowości w Fundacji ARTS (małopolski koordynator Europejskich Dni Dziedzictwa), ambasadorka archiwistyki społecznej Centrum Archiwistyki Społecznej, certyfikowana mediatorka. Wieloletnia wykładowczyni akademicka. Laureatka XI edycji Konkursu Narodowego Centrum Kultury na najlepszą pracę doktorską z dziedziny nauk o kulturze. Autorka licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym dwóch książek: „Festum folkloricum” (Narodowe Centrum Kultury, 2016) oraz „Handmade in Wiśniowa” (z Agnieszką Dudek, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, 2019). Pomysłodawczyni i współtwórczyni crowdsourcingowej aplikacji mobilnej EtnoStoria do oddolnej digitalizacji i storytellingu dziedzictwa (Fundacja ARTS, 2022). Posiada doświadczenie zawodowe w zakresie pracy naukowo-badawczej i dydaktycznej (Instytut Kultury, Instytut Studiów Międzykulturowych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Zarządzania Kulturą Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego), sektorze kultury (Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie) oraz w sektorze pozarządowym (m.in. w organizacjach akredytowanych do świadczenia usług doradczych na rzecz Komitetu Konwencji UNESCO 2003). Ekspertka CIOFF Polska, członkini zarządu Sekcji Studiów nad Dziedzictwem i Pamięcią Kulturową przy ZG Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.

Specjalizuje się w zakresie krytycznych studiów nad dziedzictwem ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa niematerialnego, dziedzictwa międzykulturowego, dziedzictwa mniejszości, etnomarketingu oraz dziedzictwa cyfrowego, archiwistyki społecznej i digitalizacji oddolnej, jak również performatyki, studiów festiwalowych i relacji międzykulturowych. Była członkinią zespołu redakcyjnego czasopisma „Etnografia Nowa – The New Ethnography” (2018– 2019) oraz konsultacyjnej rady redakcyjnej „Mabini Review” (2017–2020), aktualnie członkini rady naukowej „Łódzkich Studiów Etnograficznych”. Należy m.in. do Association of Critical Heritage Studies, Intangible Heritage Researchers Network, Heritage Research Hub, Europeana Network Association, EASA Applied Anthropology Network.   

Krakowiacy Zachodni – warsztaty taneczne
warsztaty taneczne 

Marek Harbaczewski – choreograf, pedagog, folklorysta, animator kultury, autor i reżyser widowisk teatralnych realizowanych z udziałem wykonawców tzw. „nieprofesjonalnych” – depozytariuszy kultury tradycyjnej z całej Małopolski. Kierownik artystyczny Zespołu Regionalnego MOGILANIE. Specjalizacja regionalna: Krakowiacy Zachodni i Krakowiacy Wschodni. Wykładowca Kursów Kwalifikacyjnych dla Instruktorów Tańca w Krakowie, Bielsku Białej oraz Studium Folklorystycznego dla instruktorów zespołów folklorystycznych w Nowym Sączu. W latach 2008 – 2017 współpracował jako wykładowca z Akademią Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie – Wydział Teatru Tańca w Bytomiu. W latach 2014 – 2021 pracownik Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu na stanowisku główny specjalista ds. tańca ludowego. Pomysłodawca i organizator warsztatów jak również szkoleń dla instruktorów zespołów folklorystycznych oraz animatorów kultury.

W 2021 r. zainicjował i nadal realizuje kolejne edycje SPINKI KRAKOWSKIEJ – Festiwalu Folklorystycznego im. Janiny Kalicińskiej w Mogilanach, skierowanego do Krakowiaków Zachodnich. zainteresowania: edukacja regionalna – aspekt praktyczny, bardzo szeroko pojmowane dziedzictwo materialne i niematerialne Krakowiaków, taniec w kontekście kultury tradycyjnej i jego prezentacja sceniczna.  

OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PROGRAMU:

dr hab. Aleksandra Dziurosz, prof. ucz. – Zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca
Magdalena Zalipska – Kierownik Działu Edukacji i Popularyzacji Tańca
Mariusz Żwierko – Starszy specjalista ds. Edukacji i Popularyzacji Tańca, Koordynator Programu tel.: +48 887 507 003, mail: folklor@nimit.pl