Ikony polskiego tańca nowym źródłem inspiracji w świecie – premiera drugiego spektaklu z cyklu „Terytoria choreografii”
Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości od 2018 roku realizuje projekt Terytoria choreografii – nowe szlaki awangardy. Jego bohaterkami są niezwykłe kobiety, ikony polskiego tańca i ich nietuzinkowe biografie. Do udziału w projekcie Instytut zaprasza tancerzy i choreografów młodego pokolenia, którzy przyglądają się związanym z kulturą polską ikonom światowej choreografii.
26 kwietnia 2019 roku, podczas otwarcia festiwalu „Erbstücke” w Dreźnie odbędzie się premiera Drugiej natury Agaty Siniarskiej i Karoliny Grzywnowicz, w wykonaniu Katarzyny Wolińskiej. Ta praca choreograficzna oparta jest na jedynych zachowanych nagraniach choreografii Poli Nireńskiej Tetralogia Holokaustu, ostatniej pracy wybitnej artystki, charyzmatycznej osobowości, prywatnie żony Jana Karskiego. Po pokazie w Dreźnie, gdzie młoda Pola Nireńska doskonaliła swoje umiejętności w legendarnej szkole Mary Wigman, Drugą naturę zobaczyć będzie można m.in. w Warszawie, Pradze i Bukareszcie.
Inspiracją dla projektu Terytoria choreografii – nowe szlaki awangardy są postaci choreografek i tancerek, szczególnie Yanki Rudzkiej, Marie Rambert, Poli Nireńskiej, Bronisławy Niżyńskiej – kobiet, które zapisały się w historii światowego tańca. Instytut Adama Mickiewicza w ramach projektu pragnie powrócić do modelu interkulturowej wymiany z początku XX wieku, opartego o współpracę z lokalnymi środowiskami, zaznaczając fenomen silnej obecności związanych z Polską choreografek i tancerek.
Tak jak w latach 20. i 30., polscy artyści mogą dziś być źródłem inspiracji i nowoczesnego rozumienia choreografii w innych krajach. Dlatego oprócz realizacji nowych prac choreograficznych, prezentujemy najnowszą polską scenę tańca współczesnego, a widzowie i lokalne środowiska artystyczne mają szansę wziąć udział w klasach mistrzowskich prowadzonych przez polskich tancerzy i choreografów. Projekt ma na celu rozwijanie i umacnianie pozycji tańca współczesnego w obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, dlatego działania koncentrują się w wybranych krajach właśnie tego regionu.
Cykl otworzył w 2018 roku spektakl Projekt Yanka Rudzka: Wielogłos przygotowany przez Joannę Leśnierowską, do udziału w którym zostali zaproszeni artyści z Polski, Gruzji, Armenii i Brazylii. Spektakl, będący efektem polifonicznego spotkania czterech kultur – polskiej, brazylijskiej, ormiańskiej i gruzińskiej, prezentowany był wraz z innymi, wybranymi produkcjami tanecznymi, podczas pierwszej edycji trasy projektu Terytoria Choreografii, która odbywała się na Wschodzie (Grodno, Mińsk, Dnipro, Tbilisi, Erywań i Kijów).
Rok 2019 jest poświęcony Poli Nireńskiej. W oparciu o jej życie i twórczość powstaje praca Agaty Siniarskiej i Karoliny Grzywnowicz Druga natura. Przygotowana przez Agatę Siniarską i Katarzynę Wolińską choreografia bierze za punkt wyjścia twórczość i biografię Poli Nireńskiej, choreografki i tancerki, polskiej Żydówki, która – sama uniknąwszy śmierci – straciła w machinie Zagłady większość swojej rodziny.
Według Siniarskiej: Choreografia potraktowana jest jako praktyka pamięci, cielesny sposób uprawiania historii, żywe archiwum budowane pomiędzy zmianą a regresem, utrwaleniem a utratą.
Kontekstem dla Drugiej natury jest instalacja-ogród Karoliny Grzywnowicz, która zaprojektowana jest tak, że może funkcjonować jako samodzielna przestrzeń. Instalacja – jak tłumaczy sama autorka – odwołuje się do koncepcji ogrodu jako ujarzmionej natury, ale także do idei Naturgarten, przejętej przez nazistów, według której ogrody miały składać się tylko z roślin natywnych dla danego miejsca, a wszystkie nierodzime gatunki miały byćusuwane. Ten rodzaj myślenia poprzez klasyfikację i selekcję jest także linkiem do biografii Poli Nireńskiej, która również była prześladowana ze względu na pochodzenie.
Instalacja powstała przy wsparciu Instytutu Pileckiego, nowej instytucji badawczej i kulturalnej, której głównym celem jest utworzenie międzynarodowego cyfrowego archiwum o Polsce czasów II wojny światowej. Zainspirowana doświadczeniem biograficznym Poli Nireńskiej, praca Siniarskiej i Grzywnowicz zwraca uwagę na trwanie w otaczającym nas krajobrazie eko-świadków przeszłej przemocy, a także trwałość przemocowych praktyk wobec natury oraz współczesną eksploatację środowiska.
Więcej o spektaklu:
https://culture.pl/pl/artykul/jakie-jest-cialo-tanca-modern-artystki-o-spektaklu-inspirowanym-biografia-poli-nirenskiej
Premiera spektaklu Druga natura zainicjuje drugą edycję pokazów spektakli tanecznych, które w ramach Terytoriów choreografii odbędą się m.in. w Pradze, Żylinie, Bukareszcie, Płowdiwie. Międzynarodowa publiczność, oprócz spektaklu Druga natura, będzie miała okazję obejrzeć najciekawsze produkcje taneczne skupione wokół Polskiej Platformy Tańca, m.in.: Zrób siebie Marty Ziółek (Komuna//Warszawa), Jumpcore Pawła Sakowicza, Łuczniczki Agnieszki Kryst, Welcome/Witajcie Aurory Lubos czy spectral layers of movement Grupy Wokół Centrum.
Druga natura
pomysł Agata Siniarska, Karolina Grzywnowicz/ instalacja Karolina Grzywnowicz/choreografia Agata Siniarska, Katarzyna Wolińska / wykonanie Katarzyna Wolińska/ konslutacje dramatrugiczne Mateusz Szymanówka/ konsultacje merytoryczne: Aleksandra Jach, Aleksandra Janus, Franziska Dieterich, Jacek Małczyński, Magdalena Zamorska, Michal Guzik, Weronika Kostyrko/ produkcja: Stowarzyszeniem Twórców Cztery wymiary to dla nas za mało, Agata Siniarska, Karolina Grzywnowicz/ Koprodukcja: Hellerau European Centre for the Arts, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej/ Instalacja – ogród powstała dzięki wsparciu Instytut Pileckiego.
Projekt Terytoria choreografii organizowany jest przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca, Centrum Kultury w Lublinie i Art Stations Foundation oraz partnerami z Czech, Słowacji, Rumunii, Bułgarii i Niemiec. Projekt Terytoria choreografii jest częścią koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego, realizowanego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA.
fot. Pola Nireńska w ,,Krzyku” 1933. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Więcej informacji o polskiej kulturze na świecie oraz biogramy twórców są dostępne portalu culture.pl.
