Polonez – geneza i historia praktyki wykonawczej i tanecznej w polskiej kulturze ludowej, dworskiej i towarzyskiej

Artykuł Tomasza Nowaka – Polonez – geneza i historia praktyki wykonawczej i tanecznej
w polskiej kulturze ludowej, dworskiej i towarzyskiej powstał w ramach IV edycji programu Instytutu Muzyki i Tańca „Muzyczne białe plamy”.

Polonez (fr. polonaise, la polonaise), zwany też tańcem polskim, od początku XIX wieku uznawany jest powszechnie za najstarszy taniec narodowy. Znana nam do dziś forma poloneza pochodzi z początku XVIII wieku. Aż do pierwszej wojny światowej, a nawet przez cały okres międzywojenny polonez otwierał, a czasami także zamykał wszelkiego rodzaju uroczyste bale. Tradycja ta, z różnym natężeniem w poszczególnych okresach historycznych trwa do dziś i polonez także współcześnie towarzyszy ważnym uroczystościom. Szczególnie obyczaj ten kultywowany jest podczas balów studniówkowych, które zwyczajowo inauguruje uroczyste odtańczenie poloneza.

Więcej o genezie oraz ewolucji praktyki wykonawczej i tanecznej poloneza, w tym o obyczaju polonezów „studniówkowych” można dowiedzieć się z artykułu Tomasza Nowaka pt. „Polonez – geneza i historia praktyki wykonawczej i tanecznej w polskiej kulturze ludowej, dworskiej i towarzyskiej”.

Zapraszamy również na stronę www.tance.edu.pl, gdzie można nauczyć się jak zatańczyć poloneza.

Zachęcamy do nauki poloneza w 10 lekcjach wideo na portalu Instytutu Muzyki i Tańca „TANIEC TRADYCYJNY”

Tomasz Nowak, doktor nauk o sztuce, absolwent studiów magisterskich w Instytucie Muzykologii UW (1997), studiów doktoranckich na Wydziale Historycznym UW (2003), Podyplomowych Studiów Teorii Tańca Akademii Muzycznej Fryderyka Chopina (2005), oraz Podyplomowych Studiów Menedżerskich dla Twórców, Artystów i Animatorów Kultury na Wydziale Zarządzania UW (2006).

W latach 2004-2005 doskonalił swoją wiedzę i umiejętności podczas Warsztatów Choreologicznych w Instytucie Choreologii w Poznaniu. W latach 1997-2002 doktorant, 2003-2004 asystent, a od 2005 r. adiunkt w Instytucie Muzykologii UW. Od roku 2003 wykłada gościnnie w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina (wcześniej Akademii Muzycznej Fryderyka Chopina). Gościnnie wykładał także w Wyższej Szkole Umiejętności im. Stanisława Staszica w Kielcach (2007-2009), Johannes Gutenberg-Universität Mainz (2010), Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (2011-2015). Był inicjatorem i pierwszym kierownikiem „Warsaw Gamelan Group” oraz Podyplomowych Studiów Etnomuzykologicznych (IM UW).

Zajmował się m.in. następującymi problemami badawczymi: proces przekazu tradycji muzycznej na Podhalu, tradycje muzyczne i taneczne społeczności polskiej na Kresach oraz mniejszości narodowych w Polsce, tradycje muzyczne Bali i Łużyc Górnych, przemiany koncepcji i formy tańca narodowego w Polsce. Prowadził także badania terenowe na Podlasiu, Mazowszu, Podkarpaciu i Dolnym Śląsku.

Autor dwóch książek i ponad trzydziestu artykułów naukowych oraz kilkudziesięciu tekstów popularno-naukowych. Jest członkiem International Council for Traditional Music, European Seminar in Ethnomusicology, Związku Kompozytorów Polskich (sekretarz generalny), Polskiego Forum Choreologicznego (prezes), oraz Polskiej Sekcji Conseil International des Organisations de Festivals de Folklore et d’Art Traditionnels (ekspert). Laureat Nagrody “CLIO” 2006 oraz Nagrody im. ks. prof. Hieronima Feichta 2007, odznaczony m.in. Brązowym Krzyżem Zasługi oraz odznaką honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.