Muzyczno-estetyczna spuścizna Michała Kleofasa Ogińskiego: Listy o muzyce, korespondencja, materiały

Praca badawcza Sviatleny Niemahaj – Muzyczno-estetyczna spuścizna Michała Kleofasa Ogińskiego: Listy o muzyce, korespondencja, materiały powstała w ramach V edycji programu Instytutu Muzyki i Tańca „Muzyczne białe plamy”.

Praca publikowana we fragmencie (artykuł wstępny oraz opracowanie pierwszych dwóch Listów o muzyce Ogińskiego). Całość zostanie wydana w 2017 roku w formie książkowej nakładem mińskiego wydawnictwa „Kаўчэг” („Arka”).

Sviatlena Niemahaj – muzykolog, doktor (kandydat nauk) historii sztuki, wykładowca Białoruskiej Akademii Muzycznej. Od 2008 r. – zastępca dyrektora artystycznego zespołu kreatywnego „Kapela Białoruska” przy Narodowym Teatrze Wielkim Opery i Baletu Białorusi. Jednocześnie od 1996 roku i do 2015 r. pracowała w naukowo-badawczym laboratorium muzyki przy Akademii Muzycznej w Mińsku.

W 1998 roku ukończyła Państwową Akademię Muzyczną w Mińsku, (specjalizacja „Muzykologia”, klas prof. dr hab. O. Dadziomovej). W 2006 r. obroniła doktorat na temat „Życie i twórczość M.K. Ogińskiego w koordynatach jego czasu i środowiska kulturowego”. W r. 2007 pod tym tytułem została wydana monografia.

W 2008 r. została Laureatem konkursu im. W. Kuprewicza dla młodych naukowców Akademii Nauk Białorusi. W 2009 r. uczestniczyła w programie stypendialnym Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Gaude Polonia”. W tym samym roku praca Życie i twórczość M.K. Ogińskiego zajęła pierwsze miejsce w kategorii Prac doktorskich II edycji konkursu dyplomowych i naukowych prac poświęconych problematyce polskiej, organizowanego pod patronatem Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej na Białorusi.

W czasie obecnym jest powołana na członka Komitetu Redakcyjnego Dzieł Stanisława Moniuszki przy Polskim Wydawnictwie Muzycznym.

Autor ponad 100 artykułów w wydaniach krajowych i zagranicznych. Krąg badań naukowych obejmuje muzykę I połowy XIX w. na terenach dawnego WKL (M. K. Ogiński, J. D. Holland, J. Deszczyński, Zgirski, A. Sokulski, S. Moniuszko, M. Hruszwicki, E. Hirdo, pieśni kręgu filomatów).

Ważniejsze publikacje:

Monografia

1. Жыццё і творчасць М. К. Агінскага ў каардынатах яго часу і культурнага асяроддзя  / С. Немагай // Мінск: УА “Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі”, 2007. – 520 с.

Artykuły

1. Mykolo Kleopo Oginskio opera epochų ir stilių sandūroje / S. Nemahaj // Kunigaikščiai Oginskiai Lietuvos istorijoje. Kultũrinės veiklos pėdsakais / sudarytoja Ramunė Šmigelskytė-Stukienė. – Vilnius: Vilniaus pedagoginio universiteto leidykla, 2010. – S. 205–211.
2. Mykolo Kleopo Oginskio muzikinė kolekcija Maskvos archyvuose / Musical Collection of Michał Kleofas Ogiński in the Archives of Moscow / S. Nemohaj // Kunigaikščių Oginskių politinė, kultūrinė veikla: praeities refleksijos, ateities perspektyvos: pranešimu tezės: VIII-oji tarptautinė mokslinė konferencija, Vilnius, 2012 m. spalio 19 d. – S. 32–34.
3. Naujas Mykolo Kleopo Oginskio kamerinės-vokalinės muzikos paveikslas / New image of chamber vokal music of Michał Kleofas Ogiński / S. Nemohaj // Kunigaikščių Oginskių politinė, kultūrinė veikla: praeities refleksijos, ateities perspektyvos: pranešimu tezės: IX tarptautinė mokslinė konferencija, Vilnius, 2013 m. spalio 18 d. – S. 38–41.
4. Bióraliści Stanisława Moniuszki: wokół komedio-opery Fryderyka Skarbka oraz partytur warszawskiej i krakowskiej / S. Niemahaj // Teatr muzyczny Stanisława Moniuszki / pod red. Magdaleny Dziadek i Elżbety Nowickiej. – Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2014. – S. 57–73.
5. Zaginione opery i operetki Stanisława Moniuszki do librett Wincentego Dunina-Marcinkiewicza: kształt, losy, wątpliwości / S. Nemahaj // Operowy kontrapunkt. Libretto w Europie Środkowej i Wschodniej / pod red. Barbary Judkowiak i Katarzyny Lisieckiej – Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2014. – S. 197–226.
6. Holy Week Lamentationes in Vilnius Cathedral / S. Nemahaj // Lietuvos muzikologia. – 2014. – t. 15. – S. 20–33.
7. Tłumaczenia librett operowych Moniuszki w świetle powrotu do spuścizny dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego / S. Nemahaj // Libretto i przekład / pod red. Elżbety Nowickiej i Aliny Borkowskiej-Rychlewskiej. – Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2015. – S. 101–118.
8. «Лісты пра музыку» Міхала Клеафаса Агінскага / С. Немагай // Кантакты і дыялогі. – 1997. – № 5. – С. 20–23.
9. Міхал Клеафас Агінскі і яго эпоха ў «Лістах пра музыку» / С. Немагай // Мастацтва. – 1997. – № 9. – С. 12–16; № 10. – С. 59–61; № 11. – С. 56–59.
10. «Павітанне з Радзімай», ці Перыпетыі атрымання залескага маёнтка / С. Немагай // Куфэрак Віленшчыны. – 2003. – № 1 (8). – С. 38–55.
11. Рамансы М.К. Агінскага як з’ява перадрамантызму (паэтычныя тэмы, матывы, вобразы) / С.М. Немагай // Вес. Беларус. дзярж. акад. музыкі. – 2004. – № 5. – С. 30–36.
12. Феранц Ліст і дынастыя Агінскіх / С. Немагай // Мастацтва. – 2005. – № 2. – С. 48–51.
13. Камерна-інструментальная творчасць М. К. Агінскага: на шляху паэтызацыі жанру паланэза / С.М. Немагай // Вес. Беларус. дзярж. акад. музыкі. – 2005. – № 6. – С. 27–32.
14. Помнікі айчыннай музычнай культуры ў віленскіх архівах: новыя знаходкі / С. М. Немагай, А. В. Фралоў // Весці Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. – 2008. – № 12. – С. 53–62.
15. Вострабрамская літанія Юзафа Дашчынскага – помнік рэлігійнай музыкі Беларусі часоў перадрамантызма / С. М. Немагай // Весці Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. – 2010. – № 17. – С. 20–29.
16. Сольныя рэлігійныя песні і дуэты C. Манюшкі: cпецыфіка  фактурнай арганізацыі / С. М. Немагай // Весці Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. – 2011. – № 19. – С. 27–37.
17. Музычная спадчына роду Агінскіх: новыя адкрыцці / С. М. Немагай // Весці Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. – 2012. – № 21. – С. 4–14.
18. “Караманьёл, альбо французы любяць жартаваць” С. Манюшкі: на шляху ад вадэвіля да оперы / С. М. Немагай // Весці Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. – 2013. – № 22. – С. 39–52.
19. Остробрамская литания Юзефа Дещинского — предромантическая предшественница литаний Станислава Монюшко / С. Немогай // Menotyra. Studies in Art. – 2013. – T. 20. – № 3. – С. 185–206.

Program „Muzyczne białe plamy” adresowany jest do polskich i zagranicznych badaczy, którzy prowadzą badania naukowe w zaniedbanych lub mało znanych obszarach polskiej muzyki oraz tańca. Badania dotyczą polskiej muzyki oraz tańca i mogą obejmować np. twórczość kompozytorską, działalność artystyczną, aktywność muzykologiczną, recepcję muzyki, czy zagadnienia związane z historią, teorią, estetyką tańca polskiego, w szczególności tańca scenicznego.

Efektem realizacji V edycji programu (2015/2016) jest dziewięć prac badawczych, obejmujących szeroki zakres gatunkowy, stylistyczny i chronologiczny polskiej muzyki oraz tańca.