Projekt instrumentu w ramach programu "Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych"

Wersja do druku

Udostępnij

Projekt budowy bębenka biłgorajskiego (bębenek jednostronny z brzękadełkami zwany „sitkowym”) autorstwa Anny Drymajło powstał w ramach I edycji programu Instytutu Muzyki i Tańca „Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowych”.

Indywidualne warsztaty bębenka biłgorajskiego z udziałem Zbigniewa Butryna – mistrza i Anny Drymajło – ucznia odbyły się w dniach od 11 czerwca do 31 października 2012 roku w Pracowni Instrumentów Ludowych przy Szkole Suki Biłgorajskiej w Janowie Lubelskim.

Zbigniew Butryn – urodził się w 1952 roku w Janowie Lubelskim. Na początku lat 90. za namową redaktora Polskiego Radia Mariana Domańskiego rozpoczął poszukiwania informacji na temat suki biłgorajskiej, a następnie podjął się odtworzenia tego instrumentu. W roku 1994 otrzymał nagrodę specjalną za rekonstrukcję suki na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu, w tym samym roku wystąpił również na koncercie „Pieśń ojczystej ziemi. Idą kolędnicy” w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Kolejnym instrumentem, który zrekonstruował, były skrzypice płockie (fidel płocka). Później przyszedł czas na basy trzystrunne, mazanki oraz oktawki. Stworzył Pracownię Instrumentów Ludowych w Janowie Lubelskim. Oprócz wymienionych powyżej instrumentów smyczkowych, wykonuje również bębenki jednostronne z brzękadłami, tzw. „sitkowe”. Wykorzystuje przy tym tradycyjne narzędzia. Instrumenty wykonane przez Zbigniewa Butryna znajdują się w zbiorach Muzeum Instrumentów Ludowych w Szydłowcu, Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie oraz Fundacji Kresy 2000 Dom Służebny Polskiej Sztuce Słowa, Muzyki i Obrazu. Na instrumentach jego autorstwa grają także muzycy nurtu folkowego (m.in. Kapela Drewutnia, Kapela ze Wsi Warszawa, Orkiestra św. Mikołaja) i zespoły folklorystyczne (ZTL UMCS w Lublinie, ZPiT Uniwersytetu Gdańskiego). Zbigniew Butryn od kilku lat zajmuje się działalnością edukacyjną. Wraz z synem Krzysztofem prowadzą Szkołę Suki Biłgorajskiej, w ramach której uczą adeptów budowy instrumentów i gry na nich. Zbigniew Butryn przez wiele lat grał w Kapeli Dudków ze Zdziłowic na basach. Kapela ta, wywodząca swoje tradycje z 140-letniej historii rodzinnego muzykowania, uznawana jest za jeden z czołowych tego typu zespołów w regionie i kraju. Ceniona jest za zachowanie tradycyjnego instrumentarium i szeroki repertuar. Od 2000 roku tworzy rodzinną kapelę wraz z synem Krzysztofem, który przejął od niego tajniki gry na suce. Wykonują autentyczną, rodzimą muzykę regionu janowsko–biłgorajskiego, której nauczyli się grać bezpośrednio od muzykantów-mistrzów takich jak Bronisław Dudka ze Zdziłowic, Leon Widz z Modliborzyc, Stefan Moskal z Białej, Józef Góra z Krzemienia, czy Stanisław Głaz z Dzwoli. W 2008 r. wraz ze znakomitym śpiewakiem Stanisławem Fijałkowskim, Remigiuszem Mazurem-Hanajem, Agatą Harz oraz synem stworzył zespół InCrudo, z którym wystąpił m.in. na Festiwalu Muzyki Dawnej na Zamku Królewskim w Warszawie. W ich repertuarze znalazły się m.in. pieśni dziadowskie, sieroce i apokryfy śpiewane z akompaniamentem suki. Od wielu lat współpracuje z instytucjami wspierającymi i propagującymi muzykę tradycyjną, m.in.: Janowskim Domem Kultury, Muzeum Regionalnym w Janowie Lubelskim, Stowarzyszeniem Dom Tańca, Stowarzyszeniem Twórców Ludowych, Fundacją Kresy 2000 Dom Służebny Polskiej Sztuce Słowa, Muzyki i Obrazu, Stowarzyszeniem Krusznia, Fundacją Muzyka Kresów czy Towarzystwem dla Natury i Człowieka. W 2011 roku prowadził warsztaty gry na suce w ramach programu Szkoła Mistrzów Tradycji Instytutu Muzyki i Tańca.

Anna Drymajło – obecnie studentka Instytutu Architektury Wnętrz Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu. Od kilku lat uczestniczy w warsztatach śpiewu tradycyjnego (m.in. „Na ścieżkach głosu” organizowane przez Fundację OVO, spotkania ze śpiewakami ludowymi prowadzone przez Martę Graban-Butryn). Równolegle uczy się gry na instrumentach ludowych: bębenku biłgorajskim, basach trójstrunnych. W 2011 roku w ramach programu „Szkoła Mistrzów Tradycji” Instytutu Muzyki i Tańca wzięła udział w warsztatach gry na suce biłgorajskiej.

Biogramy zaczerpnięte z dokumentacji warsztatów

fot. Piotr Baczewski – zdjęcie z warsztatów budowy basów radomskich w ramach I edycji programu „Szkoła mistrzów budowy instrumentów ludowcy” w Kuźnicy z udziałem Piotra Sikory i Michała Maziarza.

Materiały

Wybór dokumentacji audiowizualnej, będącej efektem działań prowadzonych przez Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca od 2010 roku.