Wersja do druku

Udostępnij

Z przykrością przyjęliśmy informację o śmierci wybitnego polskiego dyrygenta, Stanisława Skrowaczewskiego, laureata honorowego Koryfeusza Muzyki Polskiej 2015. Maestro zmarł 21 lutego w Minneapolis, miał 93 lata.

Stanisław Skrowaczewski zajmował wyjątkową pozycję na międzynarodowej scenie muzycznej, będąc jednocześnie jedną z największych postaci współczesnej dyrygentury i wysoko cenionym kompozytorem.

Urodził się 3 października 1923 roku we Lwowie w Polsce. Mając 4 lata rozpoczął naukę gry na fortepianie i skrzypcach. Jako siedmiolatek skomponował pierwszy utwór symfoniczny, a w wieku 11 lat zagrał pierwszy recital fortepianowy. Dwa lata później grał i dyrygował III Koncertem fortepianowym Beethovena. Rana ręki, jaką odniósł w czasie wojny, przekreśliła jego karierę pianistyczną. Artysta skoncentrował się na kompozycji i dyrygenturze.

W 1946 roku został dyrygentem Filharmonii Wrocławskiej, następnie był dyrektorem Filharmonii Śląskiej w Katowicach (1949-54), Filharmonii Krakowskiej (1954-56) oraz pracował jako dyrygent w Filharmonii Narodowej w Warszawie (1956-59).

Lata powojenne spędził w Paryżu, gdzie studiował u Nadii Boulanger i uczestniczył w założeniu awangardowej grupy „Zodiaque”. W 1956 roku wygrał Międzynarodowy Konkurs Dyrygencki w Rzymie. W 1958 roku na zaproszenie George’a Szella pojechał do USA, gdzie zadebiutował z Cleveland Orchestra. Następnie dyrygował New York Philharmonic, orkiestrami symfonicznymi w Pittsburghu i Cincinnati. W 1960 roku został dyrektorem muzycznym Minneapolis Symphony Orchestra (obecnie Minnesota Orchestra). Od tego czasu regularnie koncertował z większością renomowanych orkiestr świata, jak również z orkiestrami operowymi, m.in. Vienne State Opera i Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Odbywał międzynarodowe tournée z orkiestrami Concertgebouw, Orchestre National de France, Hamburger Symphoniker, Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej w Warszawie. Dwukrotnie koncertował z Philadelphia Orchestra w Ameryce Południowej i z Cleveland Orchestra w Australii.

Po 19 latach pracy na stanowisku dyrektora muzycznego Minneapolis Symphony Orchestra, w roku 1984 objął funkcję głównego dyrygenta Hallé Orchestra. Pełnił ją przez kolejne siedem lat, do 1991 roku. Z zespołem tym koncertował w Anglii, Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Skandynawii, Hiszpanii, Polsce. Nagrywał dla firm płytowych RCA, Chandos, Pickwick/Carlton.

W 2007 roku rozpoczął trzyletnią współpracę jako główny dyrygent Yomiuri Ippon Symphony Orchestra w Tokio, której wiele koncertów pod batutą Stanisława Skrowaczewskiego zostało utrwalonych przez Columbia Records.

Dorobek nagraniowy artysty jest olbrzymi. Nagrywał dla wielu firm nagraniowych – RCA, Philips, CBS, Denon (Japonia), EMI/Angel, Mercury, Vox, Erato, Muza, Arte Nova i Oehms Classics. Wiele jego wcześniejszych nagrań analogowych zostało wydanych na płytach kompaktowych, a nowe rejestracje utworów Szostakowicza, Brahmsa oraz szczególnie Brucknera otrzymało wysokie nagrody. Nagranie dla Arte Nova 11 symfonii Brucknera pod batutą Skrowaczewskiego z Saarlaendischer Rundfunk Orchestra zostało uhonorowane w Cannes w 2002 roku nagrodą jako Najlepsze Nagranie Muzyki Symfonicznej przełomu XVIII/XIX Wieku (Award for Best Orchestral Recording of 18th/19th Century Orchestral Work).

W ostatnich latach Stanisław Skrowaczewski był honorowym dyrygentem Minnesota Orchestra, z którą współpracował od 50 sezonów, oraz stałym dyrygentem gościnnym Deutsche Radio Philharmonie (poprzednio Saarbrucken Radio Symphony Orchestra), NHK Symphony Orchestra w Tokio i Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. Regularnie koncertował w Ameryce Północnej, Skandynawii, Europie i Japonii.

Stanisław Skrowaczewski był nie tylko znanym dyrygentem, ale także uznanym i cenionym kompozytorem. Jedna z jego ostatnich kompozycji – Music for Winds na instrumenty dęte i perkusję, bez smyczków – została napisana na zamówienie Minnesota Orchestra i była elementem uświetniającym obchody stulecia orkiestry. Pierwsze wykonanie utworu w USA odbyło się w grudniu 2009 roku. Wśród jego nowszych utworów wymienić należy Concerto for Orchestra, napisane na zamówienie Minnesota Orchestra i po raz pierwszy wykonane z tą orkiestrą (utwór nominowany do nagrody Pulitzera w 1999 roku), i Violin Concerto skomponowane dla Philadelphia Orchestra. Wcześniejsze utwory kompozytora najczęściej wykonywane przez europejskie i amerykańskie orkiestry to m.in. Concerto for Clarinet, Concerto for English Horn i Ricercari Notturni (wyróżnione w 1976 roku nagrodą Kennedy Centre Friedheim Award).

W 1999 roku z rąk Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Stanisław Skrowaczewski otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w roku 2014 roku Prezydent Bronisław Komorowski uhonorował go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Maestro otrzymał także tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej we Wrocławiu i Akademii Muzycznej w Katowicach. Za popularyzację muzyki współczesnej z Minnesota Orchestra został wyróżniony pięcioma nagrodami ASCAP, a za genialne interpretacje symfonii Brucknera uhonorowany Złotym Medalem Towarzystwa Mahlerowsko-Brucknerowskiego oraz – w 2012 roku – „Medal of Honor”, przyznanym przez Bruckner Society in America. W 2015 roku otrzymał nagrodę honorową Koryfeusza Muzyki Polskiej, przyznaną przez polskie środowisko muzyczne.