9 lipca w samo południe w Zamku Królewskim w Warszawie miała miejsce uroczysta Gala 50. Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. To najstarsze i najważniejsze wyróżnienie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznawane raz w roku wybitnym przedstawicielom środowiska kultury tradycyjnej.
Tegoroczną galę Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” poprowadzili wspólnie Elżbieta Legierska – mistrzyni folkloru Beskidu Śląskiego oraz Krzysztof Trebunia-Tutka –podhalański muzyk. Z rąk Hanny Wróblewskiej – Ministry Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Laureaci otrzymali medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz oraz pamiątkowe dyplomy. Wyróżnieniu towarzyszą nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Jest to dla mnie prawdziwy zaszczyt, że mogę być tutaj i wręczać Państwu tę Nagrodę. To dzięki Państwu nasza kultura jest wciąż kulturą żywą – bardzo za to dziękuję
– powiedziała Hanna Wróblewska, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Jubileuszowe Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” otrzymali:
– w kategorii I dla twórców z dziedziny sztuki i rękodzieła ludowego, muzyki, tańca, śpiewu oraz budowy instrumentów ludowych:
Janina Boroś – wycinankarka, pisankarka, twórczyni plastyki obrzędowej, poetka (Krasnystaw, woj. lubelskie, Lubelszczyzna),
Maria Chlastawa – malarka zalipiańska (Zalipie, woj. małopolskie, Powiśle Dąbrowskie),
Beata Legierska – koronczarka (Koniaków, woj. śląskie, Górale Śląscy),
Marta Walczak‑Stasiowska – malarka na szkle (Zakopane, woj. małopolskie, Podhale),
Janina Pydo – śpiewaczka (Zastawie, woj. lubelskie, Biłgorajszczyzna),
Zdzisław Kwapiński – skrzypek (Radom, woj. mazowieckie, Powiśle Kielecko-Radomskie).
– w kategorii II dla mistrzów tradycji:
Franciszek Jesiak – śpiewak, tancerz, harmonista, mistrz tradycji (Stara Krobia, woj. wielkopolskie, Biskupizna),
– w kategorii III dla pisarzy i poetów ludowych:
Franciszka Ogonowska –poetka i prozaiczka (Dobużek Kolonia, woj. lubelskie, Zamojszczyzna),
– w kategorii IV dla badaczy, naukowców, regionalistów, działaczy społeczno‑kulturalnych i popularyzatorów:
Edward Henryk Cyfus (zmarł 31 maja2025) – gawędziarz, pisarz, regionalista (Olsztyn, woj. warmińsko‑mazurskie, Warmia)
Remigiusz Mazur‑Hanaj – muzyk, etnograf, animator i publicysta; dokumentator muzyki ludowej in crudo (Milanówek, woj. mazowieckie, Mazowsze),
Aldona Wojciechowska z domu Aleksa i Anastazja Sidor – badaczki i animatorki kultury litewskiej na Suwalszczyźnie (Puńsk, woj. podlaskie, Suwalszczyzna),
– w kategorii V dla kapel ludowych:
Kapela Ochodzita (Rajcza, woj. śląskie, Beskid Śląski/Żywiecki),
– w kategorii VI dla zespołów folklorystycznych:
Zespół Górali Czadeckich „Dawidenka” (Gaworzyce, woj. dolnośląskie, Górale Czadeccy),
Podhale Grupa Spiska z Jurgowa (Jurgów, woj. małopolskie, Spisz),
Zespół Regionalny „Zbójnicek” z Zębu (Ząb, woj. małopolskie, Podhale),
– w kategorii VII – nagroda honorowa dla instytucji i organizacji działających na rzecz kultury ludowej:
Limanowski Dom Kultury (Limanowa, woj. małopolskie, Lachy Limanowskie),
Śląski Związek Chórów i Orkiestr – (Katowice, woj. śląskie, Śląsk).
W ramach Nagrody im. Oskara Kolberga przyznano także wyróżnienie specjalne dla ucznia wskazanego przez mistrza tradycji. W tym wyróżnionym uczniem został Krzysztof Polowczyk – dudziarz, skrzypek, śpiewak i tancerz (Domachowo, Biskupizna, woj. Wielkopolskie).
Ministra Hanna Wróblewska wręczyła również jubileuszowe wyróżnienia zasłużonym instytucjom, od lat wspierającym Nagrodę im. Oskara Kolberga. Nagrodzeni zostali: Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu – Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze, Marszałek Województwa Mazowieckiego, Instytut im. Oskara Kolberga w Poznaniu, Radiowe Centrum Kultury Ludowej, Stowarzyszenie Twórców Ludowych oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Wyróżnieni otrzymali ludowe rzeźby w drewnie autorstwa Bogumiły Leśniak – artystki z Suchej Beskidzkiej oraz Andrzeja Cichonia z Kutna.
Organizatorem Nagrody im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konkurs oraz gala realizowane są przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu oraz jego oddziałem – Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze. Partnerem tegorocznej edycji nagrody jest Program 2 Polskiego Radia.
Patronat medialny nad Galą wręczenia Nagrody im. Oskara Kolberga objęli: TVP3 Warszawa, Polskie Radio, Radiowa Dwójka, Radiowe Centrum Kultury Ludowej, RDC, Gość Niedzielny, nasze miasto.pl, muzyka tradycyjna.pl, kultura ludowa.pl, Pismo Folkowe, Folk24.pl
Tego samego dnia o godzinie 19.00 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie odbędzie się koncert laureatów. Wydarzenie będzie nie tylko świętem muzyki tradycyjnej, ale także przeglądem różnorodnych form jej praktykowania – swoistą podróżą po regionach i historiach, które tworzą żywą tkankę polskiej kultury ludowej. Na scenie wystąpią zarówno nagrodzeni w tym roku, jak i laureaci z lat ubiegłych – Rodzinna Kapela „Kurasie” z Lubziny (Rzeszowszczyzna), Zespoły Regionalne im. Anny Markiewicz oraz „Nowe Lotko”, a także Kapela Dudziarska „Manugi” z Bukówca Górnego (Wielkopolska), Kapela Ochodzita (Beskid Śląski/Żywiecki), Remigiusz Mazur-Hanaj i Warszawski Dom Tańca, a także Ombu / Los Pasierbos – Jacek Hałas, Zbigniew Olkiewicz. Wydarzenie poprowadzą Krzysztof Trebunia-Tutka oraz Aleksandra Stec.
Koncert organizowany jest przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca wspólnie z Programem 2 Polskiego Radia oraz Radiowym Centrum Kultury Ludowej.
Z okazji jubileuszu Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Polskim Radiem przygotował także wyjątkowe wydawnictwo – po raz pierwszy w historii nagrody na rynku fonograficznym ukażą się unikatowe nagrania archiwalne laureatów Nagrody im. Oskara Kolberga z zasobów Polskiego Radia. Dwupłytowy album – udostępniony także w popularnych serwisach streamingowych – stanowi muzyczną panoramę dorobku wybitnych artystów ludowych nagrodzonych na przestrzeni pięćdziesięciu lat. Wyboru nagrań dokonali Maria Baliszewska i Piotr Dorosz.
Nagranie gali jest dostępne na kanale YouTube Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca oraz na stronie www.nagrodakolberg.pl.
Koordynator Nagrody z ramienia NIMiT Alina Święs, alina.swies@nimit.pl
Kontakt dla mediów: Agnieszka Wyszomirska: agnieszka.wyszomirska@nimit.pl
